Wij Nederlanders gaan steeds bewuster eten. Naast dat we steeds meer biologische producten kopen, zijn we in de loop der jaren ook steeds minder vlees gaan eten. Werd een vegetariër of veganist vroeger toch wel als een beetje vreemd beschouwd, vandaag de dag is daar nog maar weinig van te merken. Het aantal vegetariërs en veganisten groeit dan ook gestaagd. Het is dan ook niet zo gek dat er ook steeds meer restaurants diervriendelijke producten serveren. Maar wat is nu eigenlijk het verschil tussen een vegetariër en een veganist?
Wanneer ben je vegetariër?
Vegetariërs zijn mensen die geen vlees, gevogelte of vis eten, maar wel dierlijke producten zoals bijvoorbeeld zuivelproducten en eieren. Vaak wordt zij ook wel over een lacto-ovo-vegetariërs genoemd.
Er zijn een aantal varianten op het vegetarische dieet. Zo zijn er bijvoorbeeld ook mensen die geen vlees of gevogelte eten, maar wel vis. Dit noemen we pescotariërs. Een polotariër eet dan juist wel weer gevogelte maar geen vlees of vis. Mensen die niet iedere dag vlees eten worden ook wel flexitariërs genoemd.
In ons land is ongeveer 4 procent van de bevolking vegetariër. Dit lijkt niet zo zoveel, maar dit zijn toch zo’n 700.000 mensen. Het aantal flexitariërs is veel groter. Uit onderzoek blijkt dat zo’n 90 procent van de Nederlandse bevolking op zijn minst één dag per week geen vlees, vis of gevogelte eet bij de warme maaltijd. Bij ruim de helft van de Nederlanders is dit zelfs drie of meer dagen per week.
Wanneer ben een veganist?
Veganisten eten in tegenstelling tot vegetariërs helemaal geen dierlijke (bij)producten. Naast vlees of vis gebruiken zij dus ook geen zuivelproducten, eieren, of andere producten zoals E-nummers van dierlijke komaf.
Daarnaast gebruiken veganisten ook geen materialen die van dieren afkomstig zijn, zoals bijvoorbeeld leer. We spreken dan ook niet meer van een dieet maar meer van een levenswijze. Het aantal veganisten is een stuk kleiner. Naar schatting is zo’n 1 procent van de Nederlandse bevolking veganist.
Waarom worden mensen vegetariër of veganist?
Mensen hebben zo hun eigen motieven om vegetarisch te gaan eten. De belangrijkste redenen zijn wel het leed dat de dieren wordt aangedaan, onze gezondheid en de zorgen om het milieu.
Een belangrijke reden om vegetariër of veganist te worden is het dierenleed. We kennen allemaal wel de verhalen over plofkippen en legvarkens. Door vegetarisch te gaan eten, zullen er minder dieren nodig zijn die in veel te kleine ruimtes onder erbarmelijke omstandigheden leven.
Onze gezondheid is ook voor veel mensen een beweegreden om vegetariër te worden. Een vegetarisch dieet verkleind namelijk de kans op allerlei ziektes zoals diabetes en hart- en vaatziekten.
Een grote groep vegetariërs maakt zich vooral zorgen om het milieu. Door plantaardig te eten zijn er minder dieren voor de voedselproductie nodig. Dit zorgt voor een lagere uitstoot van broeikasgassen en stikstofuitstoot. Daarnaast zal er minder land nodig zijn om dieren te houden en wordt ontbossing tegen gegaan. Tot slot zal ook de biodiversiteit minder snel afnemen.
Naast bovengenoemde redenen zijn er ook nog economische redenen, ethische overwegingen, economische motieven en religieuze overtuigingen die mensen doet besluiten om vegetarisch te gaan eten.
In ons land spelen vooral de gezondheid, het dierenwelzijn, geld en het milieu een belangrijke rol.
Daarnaast zijn er ook een aantal zaken te benoemen die mensen er van weerhouden om vegetarisch te gaan eten. Zo maken sommige mensen zich zorgen over de gezondheidsrisico’s die je als vegetariër zou lopen, doordat je minder essentiële voedingstoffen binnen krijgt.
Daarnaast is het voor veel mensen een genot om vlees te eten. Dit speelt vooral bij mannen een rol. Een barbecue vol met enorme Zuid-Amerikaanse steaks en hamburgers is voor veel mannen onweerstaanbaar.
Is vegetarisch eten gezond?
We weten inmiddels allemaal wel dat minder vlees eten goed is voor onze gezondheid. Vegetariërs hebben veel minder kans op hart- en vaatziekten, diabetes maar ook bepaalde kankersoorten, dan iemand die veel vlees eet.
Maar dierlijke producten bevatten ook veel voedingsstoffen die belangrijk zijn voor ons lichaam. Bij een gevarieerde vegetarische maaltijd, krijg je over het algemeen genomen genoeg van deze voedingsstoffen binnen, bijvoorbeeld via de zuivelproducten. Het is dan wel belangrijk om hier voldoende van tot je te nemen.
Als je veganistisch wil gaan eten, ligt het iets anders. Doordat je helemaal geen dierlijke producten eet, krijg je namelijk veel minder voedingsstoffen zoals ijzer, eiwit, jodium, calcium, vitamine B1, -B2, – B12 en omega-3 vetzuren binnen.
Deze belangrijke voedingsstoffen komen vooral in dierlijke producten voor. Bij een veganistisch dieet moet je dus goed kijken naar de alternatieve plantaardige producten die deze voedingsstoffen bevatten.
Gelukkig is er meer dan voldoende keuze. Zoals bij ieder dieet is het belangrijk dat je zorgt voor variatie. Kies voor veel verschillende soorten groente en fruit, ongezouten noten, volkorengranen en veel peulvruchten. Vul dit aan met producten zoals tofu, tempé, verrijkte plantaardige alternatieven voor zuivelproducten, plantaardige oliën en vetten.
Op deze manier krijg je genoeg belangrijke voedingsstoffen binnen. Zo kun je bijvoorbeeld uit noten, peulvruchten en volkorengranen de nodige eiwitten en ijzer halen.
Calcium zit natuurlijk vooral in zuivelproducten. Er zijn echter prima plantaardige alternatieven voorhanden zoals verrijkte sojadrink of sojayoghurt.
Een aandachtspunt is vitamine B12. Van nature vind je dit alleen maar in dierlijke producten terug. Als veganist is het dus belangrijk om dagelijks een vitamine B12-supplement tot je te nemen.
Conclusie
Het belangrijkste verschil tussen een vegetariër en een veganist is dat de eerst genoemde geen vlees, gevogelte of vis eet, maar wel zuivelproducten en eieren. Veganisten gaan veel verder. Zij vermijden namelijk alle dierlijke producten in hun algehele levensstijl.
Minder of helemaal geen vlees eten is goed voor onze gezondheid. Voor vegetariërs en veganisten is het wel belangrijk dat zij hun maaltijden zorgvuldig samenstellen. Dierlijke voedingsproducten zoals vlees en zuivel en eieren bevatten veel voedingsstoffen die van essentieel belang zijn voor ons lichaam.
Er zijn echter genoeg andere plantaardige producten voorhanden, die dit kunnen opvangen. Wel is het van belang om een vitamine B12 supplement te gebruiken. Daarnaast is het erg belangrijk om te zorgen voor voldoende variatie.